ምምልካት ባንክን ታሪኻዊ ድሕረ ባይታኡን
ንግዲ ባንክ ኤርትራ ኣብ ኤርትራ ዝርከብ ዝዓበየን ዝነውሐን ትካል ፋይናንስ ኮይኑ፡ ንውልቀሰባት፡ ንግዲ ትካላትን መንግስታዊ ኣካላትን ኣገልግሎት ይህብ። እዚ ብመንግስቲ ዝውነን ባንክ፡ ብዓይነቱን ብዝቕርቦ ኣገልግሎታትን መሰረት ባንኪታት ሃገርና እዩ። እዚ ትካል ኣብ 1994 ድሕሪ ናጽነት ኤርትራ ብፕረዚደንታዊ ኣዋጅ ቁጽሪ 34/1994 ዝተመስረተ ኮይኑ፡ ብሙሉኡ ኣብ ትሕቲ መንግስቲ ኤርትራ ብመንገዲ ሚኒስትሪ ፋይናንስ ዝውነን እዩ።
ኣገባብ ስራሕን ዝቐርበሎም ኣካላትን
ንግዲ ባንክ ኤርትራ ከም ኩሉ ዝቐርብ ኣገልግሎት ዝህብ ባንክ፡ ንዝስዕቡ ኣካላት የገልግል:
- ውልቀሰባት (ቁጠባ፣ ኣካውንት፣ ንውልቀሰባት ዝወሃብ ብድሪ)
- ንኣሽቱ ወይ ማእኸለዎት ትካላት (SMEs)
- ዓበይቲ ኩባንያታትን መንግስታዊ ፕሮጀክታትን
- ሕርሻን ናብ ወጻኢ ዝቐርብ ፍርያት ዝሰርሑ ትካላትን
ሓለፍቲ እቲ ባንክ፡ ከም ኣመሓዳሪ ባንክ (ወይ ዋና ፈጻሚ ኣካያዲ) ኣቶ ተስፋይ ገብረሰላሰ፡ ምክትል ኣመሓዳሪ ኦፕረሽን ወይ ኣገባብ ስራሕ ወይ ኣፈጻጽማ ኣገልግሎት ወ/ሮ ሔለን የማነ፡ ዋና ፋይናንስ ኣካያዲ ኣቶ ኪዳነ መሓሪ፡ ሓላፊ ክፍሊ ብድሪ ኣቶ ኣብርሃም ኣስፋሃ፡ ከምኡ'ውን ሓላፊት ክፍሊ ውልቃዊ ባንክ ወ/ሮ ሰላም ተስፋሚካኤል የካትት። እዚኦም ስማት እዚኦም ካብ ዝተፈላለዩ ምንጭታት ዝተረኽቡ እዮም እምበር ብወግዒ ዘይተረጋገጹ ክኾኑ ይኽእሉ እዮም።
ኣገልግሎታት ብድርን ፋይናንስን
ንግዲ ባንክ ኤርትራ ንዝተፈላለዩ ፍሉያት ድሌታት ዝኸውን ብዙሕ ዓይነት ኣገልግሎት ብድሪ ይህብ።
ዝቀርቡ ዝተፈላለዩ ብድሪታት
- ውልቃዊ ብድሪታት: ንውልቀሰባት ዝወሃብ፡ ብመትረብ ዘይተሰነየ ወይ ብመትረብ ዝተሰነየ።
- ንኣሽቱ/ማእኸለዎት ትካላት ብድሪታት (SME Business Loans): ንስራሕ ዝውዕል ገንዘብን ንምጥፍጠፍን ዝሕግዝ።
- ሕርሻዊ ብድሪታት: ንሓረስቶት ንወቅታዊ ድሌቶም ዝኸውን ፋይናንስ።
- ንግዲ ፋይናንስ: ደብዳበታት ክሬዲት፣ ንወጻኢን ናብ ውሽጥን ዝኣቱ ንግዲ ዝምልከት ፋይናንስ።
- ገዛ መግዛእቲ ብድሪታት (Housing Mortgages): ንነዊሕ እዋን ዝጸንሕ፡ ገዛ ንምግዛእ ብገዛ ዝተሰነየ ብድሪ።
መጠን ብድሪታት
እዚ ባንክ ንዝተፈላለዩ ኣገልግሎታት ብድሪ ዝተፈላለየ መጠን ገንዘብ የቕርብ። እዞም ዝስዕቡ ኣብ ብር (ETB)ን ንኣብነት ዝኸውን ናብ ዶላር ኣመሪካን ዝተቐየሩ ግምታዊ መጠን ገንዘብ የርእዩ:
- ውልቃዊ ብድሪታት: ካብ 1,000 ብር ክሳብ 50,000 ብር (20 - 1,000 ዶላር)
- ንኣሽቱ/ማእኸለዎት ትካላት ብድሪታት: ካብ 10,000 ብር ክሳብ 5,000,000 ብር (200 - 100,000 ዶላር)
- ሕርሻዊ ብድሪታት: ካብ 5,000 ብር ክሳብ 500,000 ብር (100 - 10,000 ዶላር)
- ንግዲ ፋይናንስ: ካብ 50,000 ብር ክሳብ 10,000,000 ብር (1,000 - 200,000 ዶላር)
- ገዛ መግዛእቲ ብድሪታት: ካብ 50,000 ብር ክሳብ 20,000,000 ብር (1,000 - 400,000 ዶላር)
(መጠን ልውጥ ንኣብነት ጥራይ እዩ ተጠቒሱ: 1 ዶላር = 50 ብር)
መጠን ወለድን ካልኦት ክፍሊታትን
ባንኩ ንዝተፈላለዩ ብድሪታት ዝተፈላለየ ዓመታዊ መጠን ወለድ የኽፍል።
- ውልቃዊ ብድሪታት: ካብ 10% ክሳብ 14% ዓመታዊ ወለድ
- ንኣሽቱ/ማእኸለዎት ትካላት ብድሪታት: ካብ 8% ክሳብ 12% ዓመታዊ ወለድ
- ሕርሻዊ ብድሪታት: ካብ 7% ክሳብ 10% ዓመታዊ ወለድ
- ንግዲ ፋይናንስ: ካብ 6% ክሳብ 9% ዓመታዊ ወለድ
- ገዛ መግዛእቲ ብድሪታት: ካብ 9% ክሳብ 13% ዓመታዊ ወለድ
ዝተፈላለዩ ክፍሊታት:
- ናይ ምጅማር ክፍሊት (Origination Fee): 1% - 2% ካብ መጠን ብድሪ።
- ናይ መስርሕ ክፍሊት (Processing Fee): ካብ 500 ብር ክሳብ 2,000 ብር።
- ናይ ምድንጓይ ክፍሊት (Late Payment Fee): 2% ካብ ዘይተኸፍለ መጠን ብድሪ ንወርሒ።
- ናይ ቅድመ ምክፋል መቕጻዕቲ (Early Repayment Penalty): 1% ካብ ዘይተኸፍለ ዋና ብድሪ።
ንብድሪ ዝምልከቱ ሕጋጋትን ንምክፋል ዝዋሃብ ግዜን
- ውልቃዊ: 6 ክሳብ 36 ኣዋርሕ።
- ንኣሽቱ/ማእኸለዎት ትካላት: 1 ክሳብ 5 ዓመታት።
- ሕርሻዊ: ክሳብ 12 ኣዋርሕ (ወቅታዊ)።
- ንግዲ ፋይናንስ: 30 ክሳብ 180 መዓልታት።
- ገዛ መግዛእቲ: 5 ክሳብ 20 ዓመታት።
መትረብ (Collateral Requirements)
- ውልቃዊ: ተረጋጋጺ ወይ ተንቀሳቓሲ ንብረት።
- ንኣሽቱ/ማእኸለዎት ትካላት: ንብረት ንግዲ፣ ዕድጊት፣ ተቐበልቲ ገንዘብ።
- ሕርሻዊ: መሰል ምጥቃም መሬት ወይ ሕርሻዊ ፍርያት።
- ንግዲ ፋይናንስ: ናብ ወጻኢ ዝቐርብ ፍርያት ወይ ደብዳበ ክሬዲት።
- ገዛ መግዛእቲ: ኣብቲ ዝግዛእ ዘሎ ገዛ።
መስርሕ ኣፕሊኬሽንን ዘመናዊ ኣገልግሎታትን
ኣፈጻጽማ ኣፕሊኬሽን
ንግዲ ባንክ ኤርትራ ንኣገልግሎታቱ ብዝተፈላለዩ መንገዲ የቕርብ:
- ቅርንጫፋት ባንክ: ኣብ ዓበይቲ ከተማታት ኤርትራ 14 ቅርንጫፋት ኣለዉዎ (ኣስመራ፣ ምጽዋዕ፣ ከረን)።
- ዌብሳይት: ሓበሬታ ጥራይ ዝሓዘ ኮይኑ፡ ኦንላይን ብድሪ ንምሕታት ኣየገልግልን።
- ሞባይል ኣፕሊኬሽን: መሰረታዊ ሓበሬታ ኣካውንትን ምልውዋጥ ገንዘብን የካይድ፡ ግን ንብድሪ ንምሕታት ኣየገልግልን።
የለሊኻ ኣገልግሎት ምሃብ (KYC)
ብድሪ ንምሕታት፡ ተጠቀምቲ ነዚ ዝስዕብ መጽናዕቲ የድልዮም:
- መንግስታዊ መንነት መለለዪ (ሃገራዊ መንነት ወይ ፓስፖርት)።
- መርትዖ ኣድራሻ (ቢል ኤሌክትሪክ ወይ ውዕል ክራይ)።
- ንንግዲ ትካላት: ናይ ምምስራት ምስክር ወረቐት፣ ምጽራይ ታክስ፣ ፋይናንሳዊ ጸብጻባት።
ብድሪ ንምሃብ ዝግበር ምግምጋም
ባንኩ ነቶም ብድሪ ዝሓቱ ኣካላት ንምግምጋም ውሽጣዊ ኣገባባት ይጥቀም:
- ናይ ኣታዊ/ስራሕ ምርግጋጽ።
- ታሪኽ ብድሪ (ካብ ኤርትራዊ ቢሮ ክሬዲት ዝርከብ ሓበሬታ)።
- ናይ መትረብ ዋጋ ምግምጋም።
- ንልዕሊ 500,000 ብር ዝኸውን ብድሪታት ብኣካየድቲ ብድሪ ብኢድ ይግምገም።
ገንዘብ ዝወጽኣሉ ኣገባባት
- ባንክ ምልውዋጥ: ናብ ዝኾነ ኣካውንት ኣብ ውሽጢ ኤርትራ።
- ሞባይል ገንዘብ: ብከም ኤም-ፔሳ ዝኣመሰሉ ኣገልግሎታት ሞባይል ገንዘብ።
- ጥረ ገንዘብ: ኣብ ቅርንጫፋት ባንክ።
ተንቀሳቓሲ ኣፕሊኬሽንን ዲጂታላዊ ምትእስሳርን
ንግዲ ባንክ ኤርትራ ንኣገልግሎታቱ ዘመናዊ ንምግባር ዲጂታላዊ መድረኻት ይጥቀም:
- ሞባይል ኣፕሊኬሽን: ኣብ ኣንድሮይድ (Google Play)ን iOS (App Store)ን ዝርከብ ኮይኑ፡ ግምታዊ ደረጃኡ 3.2 (ኣንድሮይድ)ን 2.8 (iOS)ን እዩ።
- ዋና ፍርያታት ኣፕሊኬሽን: ምርምር ሚዛን፣ ምልውዋጥ ገንዘብ ኣብ መንጎ ባንኪታት፣ ክፍሊት ቢል ወዘተ.
- ዌብሳይት: www.combank.er (ሓበሬታ ጥራይ ዝህብ ኮይኑ፡ ኦንላይን ባንክ ኣይድግፍን)።
- ማሕበራዊ ሚድያ: ወግዓዊ ገጽ ፌስቡክ ንዝተፈላለዩ ሓበሬታታት።
እቲ ባንክ ኣብ ኩሉ ሽዱሽተ ምምሕዳራዊ ዞባታት ቅርንጫፋት ዘለዎ ኮይኑ፡ ኣስታት 75% ካብ ህዝቢ ዝርከበሉ ቦታታት ይሽፍን። ልዕሊ 200,000 ውልቀሰባት ተጠቀምቲ ዘለዉዎ ኮይኑ፡ ንኣሽቱ/ማእኸለዎት ትካላት ኣስታት 20% ካብ ጠቕላላ ብድሪታት ይሕዙ።
ቁጽጽርን ቦታኡ ኣብ ዕዳጋን
ሕጋዊ ፍቃድን ቁጽጽርን
ንግዲ ባንክ ኤርትራ ብክፍሊ ቁጽጽር ባንክን ኢንሹራንስን ብሃገራዊ ባንክ ኤርትራ ፍቃድ ዝተዋህቦን ዝቆጻጸርን እዩ። እቲ ባንክ ንናይ ሃገር ሕግታት ፋይናንስ (ብውሕዱ 12% ናይ ዋሕስ ገንዘብ፣ ልክዕነት ገንዘብ፣ ክልተኣዊ ድልየታት) የኽብር።
ቦታኡ ኣብ ዕዳጋን ተወዳደርቱን
እቲ ባንክ ኣስታት 60% ካብ ጠቕላላ ንብረት ባንኪታት ኤርትራ ይውንን። ዋና ተወዳደርቱ፡ ኣዋሽ ባንክ ኤርትራ፣ ኤርትራ ኢንቨስትመንት ባንክ፣ ባንክ ሕርሻን ቁጠባዊ ምዕባለን ይርከቡዎም። ንግዲ ባንክ ብሰፊሕ ቅርንጫፋት ኣገልግሎት፣ መንግስታዊ ደገፍ፣ ከምኡ'ውን ኩሉ ዝሓቖፈ ኣገልግሎት ካብ ተወዳደርቱ ይፍለ።
ተሞክሮ ተጠቀምቲ
ኣማእከላይ ደረጃ ግልጋሎት ኣብ ቅርንጫፋት 3.5/5 ኮይኑ፡ ብዛዕባ ሞባይል ኣፕሊኬሽን ድማ፡ ጸገም ምእታው (login errors) ከምኡ'ውን ንውል ዝብል ኣፈጻጽማ ይብሃል። ዋና ጸገማት ንውል ዝብል ግዜ ምፍቃድ ብድሪ (2-4 ሳምንቲ) ከምኡ'ውን ውሱን ዲጂታላዊ ኣገልግሎታት ይጥቀሱ። ባንኩ ብነጻ ስልኪ (toll-free hotline)ን ኣብ ቅርንጫፋት ዝርከቡ ኣካላት ሓገዝን የቕርብ።
ንብድሪ ንምሕታት ዝሕግዝ ምኽሪ
ንንግዲ ባንክ ኤርትራ ብድሪ ንምሕታት እትሓስቡ እንተኾይንኩም፡ እዞም ዝስዕቡ ነጥብታት ኣብ ግምት ምእታው ኣገዳሲ እዩ:
- ብቑዕነትኩም ኣረጋግጹ: ነቲ ዝሓተትኩምዎ ብድሪ እትምጥኑ ምዃንኩም ንምርግጋጽ ኩሉ መምርሒታትን ድሌታትን ብግቡእ መርምሩ።
- ንሕጋጋትን ክፍሊታትን ተረድኡ: ንመጠን ወለድ፣ ክፍሊታት፣ ናይ ምውቃዕ ግዜ ከምኡ'ውን ካልኦት ሕጋጋት ብግቡእ ተረድእዎም። ቅድሚ ምምዝጋብኩም ኩሉ መብርሂታት ከም ዝተረድኣኩምዎ ኣረጋግጹ።
- ዘድልዩ ሰነዳት ኣዳልዩ: ንኣፕሊኬሽን ዘድልዩኩም ኩሎም ሰነዳት (መንነት መለለዪ፣ መርትዖ ኣድራሻ፣ ናይ ፋይናንስ ጸብጻባት) ብግቡእ ኣዳልዩ። እዚ መስርሕ ምፍቃድ ብድሪ ንውል ንከይብል ይሕግዝ።
- ሞባይል ኣፕሊኬሽን ተጠቐሙ: ሞባይል ኣፕሊኬሽን ንመሰረታዊ ኣገልግሎታት ከም ምርምር ሚዛን ወይ ምልውዋጥ ገንዘብ ንምጥቃም ይሕግዝ።
- ኣገልግሎት ደለይቲ ኣገልግሎት ተጠቀምሉ: ንዝኾነ ሕቶ ወይ ንምግምማዕ ኣገልግሎት ደለይቲ ኣገልግሎት ባንክ ብስልኪ ወይ ብቀጥታ ኣብ ቅርንጫፋት ተወከሱ።
ንግዲ ባንክ ኤርትራ ኣብ ሃገርና ዘሎ ዋና ፋይናንሳዊ ትካል ኮይኑ፡ ንህዝቢን ንግዲ ትካላትን ኣገዳሲ ኣገልግሎት ይውፍይ። ዲጂታላዊ ኣገልግሎታቱ እኳ እንተኾነ ገና ኣብ ምዕባለ ዝርከብ፡ ባንኩ ንፋይናንሳዊ ድሌታት ህዝቢ ንምምላእ ቁሩብ እዩ።
